‘Ouderenzorg is zoveel meer dan medisch handelen’
We worden ouder. Gelukkig wel. Het betekent ook dat onze behoefte aan zorg toeneemt. Maar helaas wel met steeds minder handen. Nu de instroom van nieuwe medewerkers opdroogt, hebben zorgaanbieders een probleem. “Wij ook”, beaamt Adviseur Leren en Ontwikkelen Dieke Buitink van Beweging 3.0. “Zoeken naar die ene speld is onbegonnen werk. Dat maakt ons creatief. Zo pelden we met het Professionals Programma van MBO Amersfoort de zorgtaak laag voor laag af. Want wat is nu bijvoorbeeld medisch handelen en wat niet? Van daaruit stelden we ons de vraag: wat hebben instromers aan extra vaardigheden nodig om de stap naar ouderenzorg te kunnen maken? Nou, laat ik het vast verklappen: we zijn enorm blij met het resultaat.”
MBO’ers met een Zorgopleiding op niveau 3 of 4 zijn nauwelijks nog beschikbaar. Op MBO niveau 2 of zij-instromers wél. Die laatste groep bestaat uit mensen die hun loopbaan graag een andere wending geven. Het zijn vaak ervaren dienstverleners, vol levenservaring en leergierig. Al hebben ze er geen trek meer in om nog een keer een lange studie of een ingrijpend omscholingstraject te doen. Daar is door het Professionals Programma van MBO Amersfoort een mouw aangepast.
Kokervisie
“Bij de opleidingen in de ouderenzorg lag de nadruk de afgelopen jaren vooral op de medische kant van de zaak; Je zou dat kokervisie kunnen noemen”, zegt Dieke. “Naast een zogenaamd welzijnscertificaat kent het ministerie van Onderwijs meerdere erkende zorgcertificaten. Beweging 3.0 gebruikt die van basiszorg en helpende plus. Bij helpende plus gaat het bijvoorbeeld om medicijnverstrekking, wondverzorging, steunkousen aan- en uittrekken en de zorg voor mensen met een stoma of katheter. Dat is geen raketwetenschap. Dat zijn uitstekend trainbare en toetsbare handelingen in de praktijk.”
‘Bij volwassenonderwijs ga je uit van datgene wat mensen allemaal al wél hebben’
Bouwsteen
Dieke gaat verder: “Bij de basiszorg ligt het accent op werk met een sterk welzijnskarakter, zoals samen eten, een wandelingetje maken, een praatje of hulp bij het opruimen of huishoudelijk werk. Met het Professionals Programma hebben we gekeken hoe we hiervoor een maatwerktraject konden ontwikkelen. Een die tevens een erkende bouwsteen zou vormen in het MBO-opleidingshuis, waarmee een volgend niveau bereikt kan worden. Een opleidingsmodule bovendien, die een opstap naar de ouderenzorg biedt. Dat resulteerde in slim volwassenonderwijs waarin aanvullende competenties worden ontwikkeld als: sociale vaardigheden, omgaan met verantwoordelijkheid, het bewaken van grenzen en het opbouwen van kennis over veel voorkomende ziektebeelden bij ouderen.”
Praktijkgericht
“Wat het Professionals Programma uniek maakt, is hun focus op de praktijk. We hebben echt samen de inhoud van het lesprogramma ingericht. Voor Helpende Plus betekende dat zeven lesdagen met een looptijd van vijftien weken. Basiszorg telde vijf lesdagen en omvatte tien weken. We werken ook met andere MBO’s en kijken altijd welke ons op een bepaald onderwerp het beste van dienst kan zijn. Maar de evaluatie van dit maatwerktraject was zonder meer positief. Wat we volgende keer verder kunnen verbeteren is de stress rond toetsing. Soms kan dat veel beter in de praktijk dan dat we er ‘even een examinator bijhalen’. Het gildesysteem van vroeger was zo gek nog niet. Het is onze taak om eigen mensen op een verantwoorde manier op te leiden voor de praktijk. Bijvangst is dat we op deze manier de zorgkosten beter beheersen. Telkens freelancers inzetten om structurele gaten te dichten, is niet de oplossing.”
‘Dat we vanuit verschillende zorggroepen één klas hebben gevormd, geeft aan hoe belangrijk maatwerk is’
Gemengde klas
“Een klasgrootte zo tussen de 12 en 20 is optimaal. En wat bijzonder was, is dat leerlingen van woonzorgcentra Silverein en De Koperhorst aansloten, zodat we hier op onze eigen 3.0 locatie in Vathorst één gemengde klas vormden. De scepsis van het in elkaars keuken te kijken, viel eigenlijk direct weg. Je bent collega’s. In de zorg staan we schouder aan schouder voor dezelfde vragen. Verderop in het gebouw hoorden we de lachsalvo’s. Dat gebeurt alleen als iedereen zich vrij voelt. Het bezorgde me kippenvel. Er zat zelfs een zorgmanager bij de groep die ook z’n handen wilde laten wapperen en niet alleen z’n papier.”
“Vanuit het Professionals Programma is met een talentenscan specifiek gewerkt aan het zelfvertrouwen van enkele niveau 2 instromers. Onderzoek wijst uit dat sommige van hen kampen met een laag zelfbeeld. In die gevallen is alles gedaan om drempels weg te nemen en iedereen voorbereid aan de start te zetten. Als je zo’n medewerker dan later hoort vragen wanneer de volgende module is, terwijl ze eerst niet eens wist of ze wel met deze zou beginnen, dan ben je on-ge-loof-lijk trots. Daar doe je het toch voor?”
Beweging 3.0 biedt zorg en verblijf in woonzorgcentra en verpleeghuizen, revalidatiezorg, dagbehandeling en verpleging en verzorging thuis in regio Eemland. Zorg die wordt gegeven door professionals die met hart, ziel en aandacht werken. Daarnaast zijn welzijnsorganisatie Welzin en Leef3.nu belangrijke activiteiten van Beweging 3.0. Welzin biedt dagbesteding, buurtbemiddeling, maatschappelijk werk en begeleiding aan mensen die thuis wonen. Leef3.nu levert particuliere diensten en producten waarmee mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen.
